Mọi người đều mong muốn có một giấc ngủ ngon và đạt tiêu chuẩn. Thế nhưng có bao giờ bạn thắc mắc về các giai đoạn của giấc ngủ ở người không? Tìm hiểu và nắm bắt được đúng chu kỳ giấc ngủ là cách hiệu quả để cải thiện chất lượng giấc ngủ cũng như sức khỏe tổng thể đấy. Đừng bỏ qua bài viết sau nếu bạn cũng đang muốn biết thêm nhiều thông tin về vấn đề này nhé!
Hiểu rõ về các giai đoạn của giấc ngủ giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ hơn
1. Các giai đoạn của giấc ngủ là gì?
Những vấn đề xoay quanh giấc ngủ con người vẫn luôn rất được các nhà khoa học quan tâm. Từ nhiều nghiên cứu, họ cho rằng ngay cả khi ngủ thì cơ thể con người vẫn có một số bộ phận hoạt động và có sự khác nhau ở từng thời điểm. Theo đó, một giấc ngủ có thể được chia thành 2 chu kỳ cơ bản là: Giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh – NREM (Non Rapid Eye Movement) và giấc ngủ có chuyển động mắt nhanh – REM (Rapid eye movement). Trong đó, tại chu kỳ NREM, các giai đoạn của giấc ngủ có thể chia nhỏ thành 4 phần và chu kỳ REM sẽ xen kẽ giữa các phần đó.
Các giai đoạn của giấc ngủ NREM
Chu kỳ NREM có thể chia nhỏ thành 4 giai đoạn như sau:
- Giai đoạn 1 – Giai đoạn ru ngủ: Giai đoạn mở đầu của giấc ngủ này lại chiến đến 50% tổng giấc ngủ. Trong thời gian diễn ra giai đoạn này, từ nhịp thở, huyết áp đến nhiệt độ não, sóng điện nào sẽ bắt đầu chậm dần. Nhịp tim bắt đầu đều hơn và hoạt động mắt bắt đầu chậm nhịp lại đến khi nhắm hẳn. Thường thì tại giai đoạn này, bạn sẽ rất dễ tỉnh nếu bị làm phiền bởi các tác động bên ngoài và sẽ rất khó ngủ lại
- Giai đoạn 2 – giai đoạn ngủ nông: Tại giai đoạn này, người ngủ sẽ không có bất cứ chuyển động mắt nào và không thấy gì (kể cả khi mắt còn mở). Ý thức lúc này sẽ vẫn còn một chút ít nhưng khá rời rạc và mơ hồ. Sóng não chậm dần, nhịp tim và nhịp thở dần ổn định. Giai đoạn này thông thường sẽ kéo dài khoảng 15-20 phút và bạn vẫn có thể dễ dàng bị tỉnh giấc từ các tác động âm thanh.
- Giai đoạn 3 – giai đoạn ngủ sâu: Nếu người ngủ có thể đến được giai đoạn này (thường sau 30-40 phút tính từ giai đoạn 1) sẽ có thể ngủ sâu mà không lo tỉnh giấc nửa chừng. So với giai đoạn 2, ở giai đoạn này không chỉ mắt mà cả tay và chân cũng không thể cử động nữa. Nếu muốn đánh thức người đang ngủ sâu sẽ phải có âm thanh to hoặc lay người rất lâu mới tỉnh.
- Giai đoạn 4 – giai đoạn ngủ sâu nhất (giấc ngủ REM): Trong các giai đoạn của giấc ngủ, giai đoạn này sẽ quyết định nhiều đến chất lượng ngủ ngon của một một người. Các tình trạng mộng du hay tiểu dầm cũng thường sẽ xảy ra ở giai đoạn này. Và nếu người ngủ bị đánh thức ở giai đoạn ngủ sâu sẽ rất dễ rơi vào trạng thái lạc lõng, mơ hồ và mất phương hướng, mất ý thức nhất thời.
Chu kỳ NREM chia nhỏ thành 4 giai đoạn giấc ngủ
Giấc ngủ REM
Chu kỳ giấc ngủ REM sẽ bắt đầu khi giai đoạn 4 của chu kỳ NREM diễn ra khoảng 70-90 phút. Lúc này, người ngủ đã quay lại giai đoạn 2 của chu kỳ NREM rồi và đây là lúc giấc mơ xuất hiện. Chu kỳ REM sẽ diễn ra xen kẽ các giai đoạn của giấc ngủ NREM và kéo dài hơn vào giữa đêm và khi trời gần sáng.
Người ngủ ở chu kỳ REM gần như “liệt” các cơ lớn và cả cơ thể (thân mình, chân và tay) không thể cử động được. Tuy nhiên, lúc này thì ở cơ mặt, chỉ có cằm thả lỏng còn các cơ khác lại có cảm giác xoắn vặn. Nam giới có thể bị “mộng tinh”, dương vật cương cứng. Còn nữ giới có thể gặp trường hợp cương tụ máu ở âm vật.
Ngoài ra, khi người ngủ ở chu kỳ này, dù cơ thể bất động nhưng các hoạt động lại dần tăng lên. Tiêu biểu là sự dao động của huyết áp, mạch đập nhanh và không đều,… Những biểu hiện đó thật ra được đánh giá khá nguy hiểm đối với tim mạch. Nếu không tìm hiểu và kiểm soát, bạn có thể gặp tình trạng khó thở, đau thắt ngực,…
Chu kỳ REM hay còn được gọi là chu kỳ của giấc mơ
2. Nguyên tắc để ngủ ngon hơn
Từ những thông tin về các giai đoạn của giấc ngủ, nếu muốn ngủ ngon, nâng cao chất lượng giấc ngủ thì có 3 nguyên tắc cần đặc biệt chú ý:
- Nguyên tắc đầu tiên: Giảm thời gian giai đoạn 1 (ru ngủ) và giai đoạn 2 (ngủ nông) của chu kỳ NREM lại.
- Nguyên tắc số 2: Tăng thêm thời gian cho giai đoạn 3 (ngủ sâu) và giai đoạn 4 (ngủ rất sâu) của chu kỳ NREM.
- Nguyên tắc số 3: Thực hiện tối ưu hóa mục đích và thời gian tích cực cho chu kỳ REM (chu kỳ ngủ mơ).
Bên cạnh việc áp dụng hiệu quả theo 3 nguyên tắc trên, việc xây dựng và thiết lập chế độ sống lành mạnh, có ích cho giấc ngủ cũng rất quan trọng. Từ chế độ dinh dưỡng tốt cho sức khỏe đến việc vận động thường xuyên đều cần tìm hiểu và thực hiện nghiêm túc. Bạn có thể lựa chọn nhận tư vấn từ các chuyên gia. Tuy nhiên, nếu không có thời gian hoặc tài chính hạn chế, bạn cũng có thể tham khảo từ nhiều người, nhiều nguồn để tự xây dựng kế hoạch phù hợp. Kết hợp việc vận động với máy chạy bộ điện, xe đạp tập,… hoặc thư giãn với ghế massage. Bạn có thể tự cải thiện giấc ngủ đơn giản ngay tại nhà hiệu quả.
Chú ý nghỉ ngơi và thư giãn để cải thiện chất lượng giấc ngủ
Những thông tin về các giai đoạn của giấc ngủ được chia sẻ trong bài viết này đều được chúng tôi tổng hợp cẩn thận. Hy vọng những kiến thức này sẽ hữu ích với bạn và giúp bạn sớm hình thành kế hoạch xây dựng giấc ngủ khoa học hơn.
